SAYED KHODAİBERDİ SADAT – Afganlar, kurban ibadetini yerine getirmek için kurban pazarlıklarını sürdürürken, tüccarlar satışlarda durgunluk yaşandığını ve buna kuraklık ile yem fiyatlarındaki artışın neden olduğunu söylüyor.
Afganistan’da büyük ve küçükbaş hayvan tüccarları, Kurban Bayramı öncesinde, yıl boyunca yetiştirdikleri kurbanlıkları şehirlerde kurdukları hayvan pazarlarında satışa çıkardı.
Afgan halkı, ekonomik şartlarına uygun kurbanlıkları seçmek için pazarları geziyor ve bütçelerine uygun kurbanlıklar için pazarlık yapıyor.
Taliban’ın 15 Ağustos 2021’de Afganistan yönetimine gelmesinin ardından, uluslararası yardımların kesilmesi ve uygulanan çeşitli yaptırımlar, ülke ekonomisini derinden etkilemeye devam ediyor.
Son iki yıldır ülkede pazarlarda durgunluk yaşanıyor.
Afgan çiftçi ve tüccarlar, durgunluğun nedenini en çok kuraklık, su kıtlığı ve yem fiyatlarındaki artışa bağlıyor.
AA muhabiri, Afganistan’ın başkenti Kabil’in en büyük pazarı “Kampani”de satıcı ve alıcılarla görüştü.
Satışlarda bu yıl da durgunluk yaşanıyor
Kurbanlıklar, özellikle ülkenin hayvancılık ve tarım açısından verimli olduğu bilinen kuzey ve orta bölgelerinden getiriliyor. Ancak buradaki çiftçilerin yakındığı ortak konu tüm ülkeyi etkisi altına alan kuraklık, suya erişim zorlukları ve yem fiyatlarındaki artış olarak öne çıkıyor.
Hayvan fiyatları, ağırlıklarına göre değişmekle birlikte büyükbaş kurbanlıklarda 400-700 dolar, küçükbaş kurbanlıklarda ise 50-200 dolar arasında değişiyor.
Pazarda genel olarak ciddi bir hareketlilik gözlenmiyor ve satıcı sayısının alıcı sayısından daha fazla olduğu görülüyor.
Pazardaki birçok tüccar, şu an günlük 2-3 küçükbaş hayvan sattığını, ancak bayrama birkaç gün kala fiyatların daha da düşmesiyle hareketliliğin artmasını beklediklerini ifade ediyor.
Büyükbaş hayvanların çoğunun nispeten “cılız ve zayıf” olduğu gözlemlenirken, pazarın en besili ve güçlü büyükbaş hayvanlarının 250-300 kilogram ağırlığında olduğu öğrenildi.
Esnaf ve müşteriler de kötüleşen ekonomik koşullardan şikayet ederek, pazarlarda durgunluk yaşandığını belirtiyor.
Birçok tüccar, suya erişim imkanının daraldığını ve yem fiyatlarının geçen yıldan bu yana yaklaşık yüzde 40 ila 50 arasında arttığını kaydediyor.
Kimi hayvan tüccarlarına göre, pazarlarda etini satmak için hayvan satın alan kasapların sayısı, sıradan müşteri sayısından daha fazla.
Pazarda, dükkanlarında et satmak için hayvan almaya gelenlerin dışında bir de kurbanları kesmek için iş aramaya gelen kasaplar bulunuyor.
Bu kişiler, müşterilerle anlaşıyor ve bayram günü kurbanları onlar adına kesiyor.
70 hayvanın 20’sini satabildi
Hayvanlarını satmak için Gor vilayetinden Kabil’e gelen hayvan tüccarı Muhammed Bakir, bir ay önce pazara 70 civarında küçükbaş hayvan getirdiğini ancak şimdiye kadar bunların sadece 20’sini satabildiğini kaydetti.
Kuraklığın etkisi ile tüccarların fiyatları düşürdüğünü kaydeden Bakir, “Buna rağmen insanlar alamıyor. Bir koyunu geçen yıl 7 bin, 7 bin 500 afganiye (yaklaşık 80 dolar) satabiliyordum. Şu an ise 5 bin 500-6 bin afganiye dahi (yaklaşık 65 dolar) satılmıyor. Tamamen zararına.” diye konuştu.
Bir diğer esnaf Nasır Mirzai ise geçen yıla oranla fiyatlarda 10 ila 25 dolar arasında düşüş olduğunu aktardı.
Bir diğer esnaf Lal Muhammed Terahil de şunları paylaştı:
“Ortalama 30 kilogram bir koyunun fiyatı 14 bin, 14 bin 500’dü (yaklaşık 170 dolar), bu yıl ise 12 bin, 12 bin 500 (yaklaşık 140 dolar) civarında. Kuraklık etkisi var, satıcıların hayvanları geri götürebilmesi için yem alacak gücü de yok. Mecburen satıyorlar. Bu yıl hayvancılar çok zarar ediyor.”
Tüccar Aziz Rahman ise birçok insanın kurbanlık hayvan alamadığını, ancak kendisinin maddi durumunun iyi olduğunu belirterek, 4 tane büyükbaş havyan satın aldığını ve bunları dar gelirli Afganlara dağıtacağını söyledi.
