Bölgesel Gerginlikte Türkiye’nin Rolü ve Tepkileri

İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla tetiklenen bölgesel gerginlik, Ankara’nın dikkatle izlediği konulardan biri haline geldi.

Türkiye, İsrail’in Gazze operasyonlarına, Suriye ve Lübnan’a yönelik eylemlerine karşı sert bir tavır sergileyen ülkeler arasında öne çıkıyor. Türkiye, son dönemlerde yaşanan çatışmalarda Netanyahu yönetimini suçladı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Haziran akşamı ABD Başkanı Donald Trump ile görüştüğünü ve bu görüşmede İsrail ile İran arasındaki gerilimi ele aldığını duyurdu.

Açıklamaya göre, Erdoğan, nükleer müzakerelerin başlatılmasının bu anlaşmazlığın çözümünde tek yol olduğunu vurguladı. Ayrıca, ABD’nin bu süreçte nükleer müzakerelerin devamını desteklemesi gerektiğine işaret etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, olası bir tırmanmanın engellenmesi konusunda Türkiye’nin üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu bildirdi.

Nükleer Müzakereler: Çözümün Anahtarı

Türkiye’nin yaptığı açıklamalarda ABD’ye yönelik olumsuz bir eleştiri olmaması dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump yönetiminin başlattığı nükleer müzakereleri barışa giden yolun “tek yöntemi” olarak değerlendirdi.

İsrail’in 12 Haziran’da başlattığı saldırılar hakkında ilk resmi açıklama, 13 Haziran sabahı Dışişleri Bakanlığı tarafından yapıldı.

Dışişleri, İsrail’in İran’a yönelik hava saldırısını en sert şekilde kınarken, Netanyahu yönetiminin Orta Doğu’daki “stratejik istikrarsızlaştırma” çabalarına dikkat çekti.

Erdoğan, sosyal medya aracılığıyla yaptığı açıklamada, İsrail’in bu son saldırısının bölgedeki durumu daha da tehlikeli bir aşamaya taşıdığını belirtti ve Netanyahu yönetiminin durdurulması gerektiğini ifade etti.

Bu siyasi açıklamalar yapıldığı sırada, Ankara’da üst düzey bir güvenlik toplantısının gerçekleştirildiği bildirildi. Toplantıya Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak katıldı ve bu toplantıda bölgedeki tırmanmanın etkileri masaya yatırıldı.

Dışişleri Bakanı Fidan, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, Türkiye’nin olası senaryolara karşı gerekli önlemleri alacağını vurguladı.

İsrail’e Sert Tepki, İran’a Temkinli Destek

Ankara’nın açıklamalarında, yaşanan olayların sorumlusunun İsrail olduğu temel mesajı öne çıkıyor.

Erdoğan, Netanyahu yönetimini “katliam şebekesi” olarak nitelendirerek, uluslararası toplumu bu konuda harekete geçmeye çağırdı.

Dışişleri Bakanı Fidan da İsrail’in bölgedeki karışıklıkları artıran politikalarına derhal son vermesi gerektiğini belirtti.

Ankara’nın İran yönetimine yalnızca “taziye” mesajı vermesi, siyasi destek anlamında bir ifadenin kullanılmaması dikkat çekmiştir.

Türkiye, 2024 yılında İsrail ile İran arasında yaşanan gerilimde, İran’ın hava saldırılarına karşı “misilleme” hakkını desteklemişti.

Trump Yönetimine Desteğin Devamı

Ankara’nın açıklamalarında, ABD’nin rolüne yönelik olumsuz bir yorum yapılmaması da dikkat çekmektedir.

Donald Trump, İsrail’in saldırılarının hemen sonrasında yaptığı açıklamada, İran’ın anlaşmaya varmaması durumunda askeri seçeneklerin devreye girebileceğini belirtti. Bu mesaj, İsrail’in hava saldırılarının devamı açısından Washington’un net bir desteği olarak yorumlandı.

Dışişleri Bakanı Fidan, nükleer müzakerelerin ilerletilmesinin, mevcut ihtilafın çözümünde “tek yöntem” olarak değerlendirildiğini belirtti.

Ankara’nın, Trump yönetimiyle bu süreçte karşı karşıya gelmek istemediği yapılan değerlendirmeler arasında yer alıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önümüzdeki NATO Zirvesi’nde Trump ile bir araya gelmek istediği biliniyor.

Erdoğan’nın bu önemli görüşmeler öncesinde Ankara ile Washington arasındaki gerginliği azaltma çabası dikkat çekiyor.

İsrail Saldırısının Zamanlaması

Ankara, İsrail’in İran’a gerçekleştirdiği hava saldırısının zamanlamasına özel bir önem atfediyor.

Umman aracılığıyla ABD ve İran arasında devam eden müzakerelerin 6. turu öncesinde yapılan bu saldırının, diplomatik çabaları baltalamak amaçlı olduğu düşünülüyor. Ayrıca, bu tırmanışın dikkatleri Gazze’deki durumlardan uzaklaştırma amacı taşıdığı da vurgulanıyor.

Dışişleri Bakanı Fidan, “Bölgemizde artan gerginliklerin, dikkatleri Gazze’deki insanlık dramından başka yöne çekmesine izin vermemeliyiz,” diyerek bu duruma dikkat çekti.

İsrail’in İran’a yönelik saldırısının, Filistin-İsrail sorunu üzerine yapılacak “iki devletli çözüm” konferansından hemen önce gerçekleşmiş olması, Ankara’nın zamanlama konusundaki kaygılarını pekiştiriyor.

Söz konusu konferansın, mevcut gerginlikler nedeniyle ertelenmesi, Ankara’nın zamanlama endişelerini doğrulayan bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Ankara, mevcut çatışmanın bölgedeki diğer ülkelere sıçrayabileceği uyarısında bulunarak, Netanyahu yönetiminin geniş çaplı istikrarsızlaştırma politikalarına son vermesi çağrısını yapıyor.

Bölge Ülkeleri ile İletişim Artıyor

İsrail’in hava saldırılarının başlamasından bu yana Ankara, bölge ülkeleri ile etkin bir iletişim trafiği yürütüyor.

Dışişleri Bakanı Fidan’ın 13 Haziran’da Irak ve Ürdün dışişleri bakanları, 14 Haziran’da ise Azerbaycan ve Mısır’ın muhataplarıyla telefonda görüştüğü bilgisi verildi. Ayrıca, ABD ve İran ile de yakın temas içerisinde olduklarını aktardı.

Erdoğan, Suudi Veliaht Prens ile Görüştü

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 Haziran Cumartesi günü Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Bu görüşmelerde, İsrail ile İran arasındaki gerilim ve bölgesel konular müzakere edildi.

Cumhurbaşkanlığı’nın yaptığı açıklamada, Erdoğan bu görüşmede Netanyahu yönetiminin, bölgenin istikrarı için en büyük tehdit olduğunu ifade etti ve tansiyonun düşmesi için bir an önce bu duruma son verilmesi gerektiğini vurguladı.